004:RƯỢU CẦN

Tây Nguyên

Các chất liệu làm nên rượu cần Tây Nguyên không phải là những thứ cao sang cầu kỳ. Tất cả đều là sản vật của đất và nước, núi và rừng Tây Nguyên. Đó là gạo nếp, bắp, mỳ, khoai... hòa quyện với chất men được cất lên từ tinh túy của một số lá cây, rễ cây rừng quý. Người Bana gọi rễ cây đó là Hiam. Rễ cây này cùng với gừng, ớt được giã nhỏ, trộn với gạo rồi được viên thành viên nhỏ. Hoặc lấy rễ dây men, loại dây có gai bò trên mặt đất giống như dây trầu, đem phơi khô, giã nhỏ củ riềng hoặc củ gừng rồi cũng viên thành từng viên lớn như trứng gà so. Mỗi chóe chỉ bỏ một viên men là đủ.

Cre: Internet

Sau khhi chưng cất, rượu cần còn được hạ thổ, ủ càng lâu càng thơm ngon. Lúc nào uống chỉ cần đổ thêm nước lã chứ không cần chưng cất như rượu đế. Rượu cần không quá cay và sốc uống vào thấy êm và ngọt, nó đem lại cho con người sự thăng hoa, khỏe mạnh, sung mãn và hạnh phúc hòa quyện. Rượu cần có nhiều loại rượu thóc là lúa mới xay, rửa cho sạch, ngâm rồi trộn men để bỏ vào chóe. Lấy lá chuối bịt miệng chóe độ năm, sáu hôm là dùng được. Rượu cơm là rượu làm bằng gạo nấu thành cơm ủ với men; hoặc là trộn đều bỏ vào chóe; hay bỏ một lớp cơm, một lớp men cũng được. Cơm rượu chỉ vài ba hôm là nở tràn chóe. Còn rượu kê, bobo, bắp, mỳ...cũng làm theo cách trên. Đặc biệt, nó được bí mật truyền từ người mẹ sang con gái, suốt mấy ngàn năm, với tư cách là vật thiêng mẫu truyền, chỉ con gái của mẹ được biết, chứ con trai thì không bao giờ. Chất liệu và men làm rượu được dưỡng trong chóe sành lớn có chạm hoa văn. Miệng chóe được gắn chặt, đóng thật kín bằng lớp vỏ trấu để giữ nhiệt độ cho chín rượu