- Bánh khúc hay xôi khúc, xôi cúc là loại bánh có nguồn gốc từ vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bánh khúc là tên gọi mà người dân ở Hà Nội vẫn luôn thường dùng để nói về món ăn này. Sở dĩ có tên gọi là bánh khúc, không phải vì bánh được người bán phân ra từng khúc mà vì trong các thành phần của bánh có một loại lá được gọi là lá rau khúc. Cây rau khúc có hai loại là rau khúc tẻ và rau khúc nếp có khi còn được gọi là khúc Ông và khúc Bà, nhưng khi làm bánh, để làm ra món bánh chuẩn hương vị người làm thường chọn lá rau khúc nếp, bởi lá khúc nếp thơm ngon hơn nhiều.
- Bánh khúc thứ bánh dân dã nhưng chế biến cầu kỳ. Ta có thể chia bánh khúc ra thành hai phần, phần vỏ từ nếp, lớp bột lá khúc và phần nhân có thịt ba chỉ, đậu xanh. Xưa kia chỉ vào mùa rau khúc mới có bánh khúc, ngày nay bánh khúc có quanh năm bởi người thợ làm bánh đã thay lá khúc tươi thành lá khúc khô hoặc họ thay bằng lá rau cải cúc (tần ô) hay lá rau su hào, nhưng su hào sẽ làm mất đi mùi thơm đặc trưng của bánh khúc. Lá khúc nếp sẽ được luộc đến khi nước ngả màu, người thợ sẽ vớt ra vắt ráo nước, thái nhỏ lá khúc và bỏ vào chày lớn để giã nhuyễn sau đó họ sẽ cho từ từ bột nếp vào, loại nếp dùng để làm bột là những loại nếp ngon được chọn lọc kỹ càng, thường là loại bột làm từ nếp cái hoa vàng. Người thợ sẽ trộn bột đều tay cho đến khi được một khối bột như mong muốn.
- Phần vỏ bánh được làm rất kỳ công thì mới có được thành phẩm, phần nhân bánh còn kỳ công hơn. Đậu xanh được ngâm, đãi cho sạch vỏ, đồ chín tới, giã mink, rồi viên tròn, bên trong là thịt ba chỉ thái hạt lựu, không có công thức rõ ràng người thợ sẽ tùy chỉnh để phù hợp với mỗi lần làm khác nhau. Khi có đầy đủ những thành phần, ta sẽ tới công đoạn nặng bánh, lớp đậu xanh sẽ ôm lấy lớp thịt ba chỉ thơm ngon sau đó lớp bột bánh khúc sẽ được phủ bên ngoài bao lấy lớp nhân. Người ta sử dụng một chiếc nồi chuyên dụng để hấp bánh khúc. Thực hiện xếp xen kẽ: một tầng gạo nếp rồi đến một lớp bánh khúc, để những chiếc bánh có thể nở đều và có kích thước đều nhau ngoài việc nặn đều tay người ta còn phải căn chỉnh khoảng cách giữa các chiếc bánh. Lúc lấy bánh, người ta "bới" sao cho khéo để lấy cả bánh cả xôi.
- Chiếc bánh khúc tròn tròn, to cỡ nắm tay được gói trong lá chuối xanh mướt, nhìn đơn giản là vậy mà lúc ăn thì dễ “ghiền" vô cùng. Lớp xôi bên ngoài dẻo mềm, kết hợp cùng phần vỏ bánh thơm mùi lá khúc, thêm chút bùi bùi của đỗ xanh và mằn mặn của thịt. Những ngày Hà Nội trở lạnh, nhất là buổi sáng ra đi làm vội, ghé hàng bánh khúc mua vội một phần thôi cũng đủ “ấm no” đến tận trưa rồi. Ở Hà Nội, ngày nay để tìm về vị bánh khúc nguyên bản truyền thống có hai địa điểm bạn nhất định phải ghé qua, đó là bánh khúc cô Lan và tiệm bánh khúc quân. Dưới đây là địa chỉ và bảng giá để bạn có thể tham khảo.